DUVAR Ekonomi uzmanlarına nazaran Türkiye önümüzdeki 3 yılda yalnızca 123 milyar dolar borç faizi ödeyecek istanbul Travesti Mehmet Şimşek ve grubunun dış kaynak arayışları sonuç alsa bile kısa periyotlu bir tahlil bütçeyi kurtarmayacak
Ekonomist Hayri Kozanoğlu AKP nin 2002 de iktidara gelişinden bu yana dış borç bulmak Anadolu Yakası Travesti açısından en elverişsiz durumda bir global ortam olduğuna dikkat çekti ABD’deki finansal hareketliliklerin Türkiye’ye tesirini pahalandıran Kozanoğlu önümüzdeki yılın bütçesinin de borç faizlerine gideceğini belirtti
Birgün muharriri Hayri Kozanoğlu’nun 123 Ataşehir Travesti milyar dolar nereye başlıklı makalesinin ilgili kısmı şöyle
Peki içinde bulunduğumuz dünya konjonktüründe uygun şartlarla borç bulmak imkanlı mı Hayır değil AKP nin 2002 de iktidara gelişinden bu yana en Bağdat Caddesi Travesti elverişsiz bir global ortamda para arayışına girilmiş durumda Sonra biraz geri çekilse de 10 yıllık Amerikan tahvillerinde faizler 19 Ekim günü 2007 den beri birinci sefer yüzde 5 i aştı Bostancı Travesti Zira ABD de bütçe açıkları artıyor Merkez Bankası FED bilançosundan tahvil boşaltıyor başta Çin birçok ülke ABD finansal piyasalarından uzaklaşıyor vb Böylece 25 trilyon dolarlık ABD tahvil piyasasında fiyatlar düşüyor getiriler artıyor 2 yıllık tahvillerin faizi de yüzde 5 10 civarında seyrediyor
Tüm bunlar Türkiye için neden değerli Zira pratikte ABD hazine kağıtları borçlanma faizinize baz oluşturan risksiz faiz oranını temsil ediyor Siz lakin bunun üzerine çoğunlukla CDS ile temsil edilen kendi risk priminizi ekleyerek borçlanabilirsiniz Jeopolitik ortamın da tesiriyle Türkiye nin CDS primi 425 puana çıktı Bu risk primini ekleyince dolar cinsinden en düşük yüzde 9 9 50 civarında borçlanabileceğiniz ortaya çıkıyor
En son datalara nazaran 2023 ün 3 çeyreğinde Türkiye nin dış borçları 476 milyar dolardı Ortalama yüzde 9 5 faizden hesaplarsak bu yıllık ortalama 45 milyar dolarlık bir faiz yüküne denk gelir Ne değerine olursa olsun dış kaynak bulmanız tahminen kısa müddette bir borç krizine sürüklenmenizi mahzurlar lakin bu orta uzun devirde bedeli bilhassa genç jenerasyonlar tarafından ödenecek büyük bir yük getirir asla sürdürülebilir değildir Hatırlayalım 2002 de AKP iktidara geldiğinde dış borçlar 132 milyar dolardı Bu türlü hoyrat borçlanmalarla iktisat bu hale düştü Dünyadaki düşük faiz bol likidite sayesinde bir borç krizine sürüklenmeden bugünlere geldik
BÜTÇE FAİZE GİDECEK
OVP den 2024 2026 ortasında sırasıyla 34 7 milyar dolar 31 7 milyar dolar 30 milyar dolar olmak üzere 3 yılda 96 4 milyar dolar cari açık beklendiğini biliyoruz Faizleriyle birlikte bu durum önümüzdeki üç yılda dış borçların bir 100 milyar dolar daha artması manasına gelir Bildiğiniz üzere geçtiğimiz haftalarda Mehmet Şimşek in ABD seyahatinin organizatörü yatırım bankası Goldman Sachs Türkiye nin ‘carry trade’ için uygun duruma geldiği muştusunu vermişti Yani sıcak para izafi düşük faizli paralarla borçlanıp Türkiye yi ziyaret etme niyetindeydi
Geçtiğimiz hafta TBMM ye sunulan bütçe kanunu teklifinden sıcak para için nasıl bir faiz armağanı hazırlandığını da öğrenmiş olduk Faizi ‘nas’ kabul eden bir Cumhurbaşkanı periyodunda 2024 2026 ortasında sırasıyla 1254 milyar TL 1809 milyar TL ve 2295 milyar TL olmak üzere toplam 5358 milyar TL faiz ödenmesi planlanıyor Hatırlayalım daha 2022 de toplamda 311 milyar TL faiz ödenmişti 2023 te ise 646 milyar TL faiz ödenmesi bekleniyor Sıçrayan bu sayılarla bütçenin bir faiz bütçesi haline geleceği pekala söylenebilir
Gelin şöyle bir hesaplama yapalım OVP de 2024 2026 için öngörülen ortalama döviz kurları üzerinden yapılacak faiz ödemelerinin dolar olarak karşılığını bulalım 2024 te 34 1 milyar dolar 2025 te 41 7 milyar dolar 2026 da 48 01 milyar dolar olmak üzere toplamda 123 28 milyar dolarlık bir faiz faturası ortaya çıkıyor
Kamuoyuna Mehmet Şimşek ve grubunun gerçek yolda olduğu lakin ne yazık ki geçmişteki kusurlar özellikle piyasacı MB başkanı Naci Ağbal ın görevinden azledilmesi olayının getirdiği olumsuz imaj nedeniyle gayretlerinin meyvesini şimdilik toplayamadığı bildirisi veriliyor Bu sayıları görünce insanın aklına ister istemez ‘Şimşek arzuladığı borçları bulamazsa halimiz birçok olacak da şayet bulursa önümüzdeki yıllarda ülkeyi daha parlak bir gelecek mi bekleyecek ‘ sorusu geliyor Sonunda karşımızda kısa periyot amaçlarına ulaşsa bile 3 yılda 123 milyar dolar borç faizi ödeyerek tarihe geçmeyi planlayan bir iktisat idaresi var HABER MERKEZİ
